Music Theory အပိုင္း(၁) အခန္း(၇)
=========================
Major scale မ်ားကို "Tetrachord Formula"
နဲ႔ ဘယ္လိုခ်ဥ္းကပ္သလဲ...?
"Tetrachord" ဆိုတာ ဘာလဲ...?
ၿပီးခဲ့တဲ့ Music Theory အပိုင္း(၁) အခန္း(၆)မွာ
Major scale တစ္ခုကို whole step, half step
ေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ပံုေလးကို ႐ွင္းျပၿပီးပါၿပီ။
မေန႔ကတစ္ေန႔လံုး အားေနတာနဲ႔ က်ေနာ့္ဆရာ
တစ္ေယာက္ရဲ႕ web page,မွာ ေရးသား
ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးတဲ့ Basic Music Theory သင္ခန္းစာ
ေလးေတြ ျပန္ဖတ္မိတယ္ဗ်...အဲဒီ့မွာ
Major scale ေတြကို ခ်ဥ္းကပ္ပံု ခ်ဥ္းကပ္နည္း
ေလးတစ္ခု ထပ္မံသိ႐ွိလိုက္ရပါတယ္။
ဒီေန႔က်ေနာ္ အဲဒီ့အေၾကာင္းေလး ထပ္ၿပီးတင္ျပ
ေဆြးေႏြးလိုပါတယ္...။အခ်ိဳ႕လဲ သိၿပီးသား
ျဖစ္မွာပါ...ခင္ဗ်။အဲဒါကေတာ့...
"Tetrachord" အေၾကာင္း
===================
Key "C" ကို "W,W,H,W,W,W,H"အရ step
ခြဲလိုက္တဲ့ အခါမွာ..."C,D,E,F,G,A,B,C" ဆိုၿပီး
"C" major scale တစ္ခု ရတယ္ဆိုတာကို
ၿပီးခဲ့တဲ့ အခန္း(၆)မွာ သိခဲ့ၿပီးပါၿပီေနာ္..
"Tetrachord" ဆိုတာကေတာ့...
"Major Scale" တစ္ခုကို တစ္ဝက္တိတိပိုင္းၿပီး
ေနာက္ထပ္ major scale တစ္ခုထပ္မံတည္
ေဆာက္သြားတာပါ။
(မွတ္ခ်က္။...။အလြတ္က်က္ရန္မဟုတ္ပါ...
မည္သို႔မည္ပံု ျဖစ္ေပၚလာသလဲဆိုတာကို
ေလ့လာရံုမ်ွသာ ျဖစ္ပါသည္...။
မိမိတို႔ဆႏၵအေလ်ာက္ တိတိက်က် ေလ့လာခ်င္
သည္ဆိုပါက စာအုပ္ႏွင့္ ေဘာပင္ကို အဆင္သင့္
ေဘး၌ခ်ထားၿပီး စာဖတ္လိုက္ ခ်ေရးလိုက္
လုပ္ႏိုင္ၾကပါသည္...)
ဒါ့အျပင္( Circle of Fifth) ဆိုတဲ့ စက္ဝိုင္း
သီအိုရီလဲ႐ွိပါေသးတယ္။Tetrachord အေၾကာင္း ကိုသိသြားရင္ (Circle of Fifth)
ကိုေလ့လာရင္ ပိုလြယ္သြားမွာပါ...။
ကဲ...Tetrachord အေၾကာင္း ဆက္ရရင္...
"W,W,H,W,W,W,H" ကို တစ္ဝက္ဝက္ရမွာ
ဆိုေတာ့ သူတို႔က ၇ ခု မဟုတ္လားဗ်...။
၇ ခုဆိုေတာ့ "မ" ဂဏန္းေပါ့ေနာ္...
"စံု" ဂဏန္းမွသာ တစ္ဝက္ဝက္လို႔ရတာပါ။
မဟုတ္ဖူးလားဗ်...အဲဒီ့ေတာ့...
"မ" ဂဏန္းေတြကို တစ္ဝက္ဝက္ခ်င္ရင္
ဘယ္ညာအညီအမ်ွပိုင္းၿပီး အလယ္ေခါင္က
တစ္ခုကိုခ်န္ထားမွ ရမွာပါ။
ဥပမာ...သင္၏ညာဘက္လက္ဖဝါးကို ျဖန္႔ၾကည့္
လိုက္လ်ွင္.....လက္ေခ်ာင္း၅ေခ်ာင္းကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မည္...။ထို႔ေနာက္...
၁။ လက္သန္းနွင့္လက္သန္းႂကြယ္ကိုေကြးလိုက္ပါ
၂။ လက္ညႇိဳးႏွင့္ လက္မကိုထပ္၍ေကြးလိုက္ပါ
ထိုအခါ...အလယ္ေခါင္တည့္တည့္တြင္ ထီးထီးမားမားေထာင္ေနေသာ သင္၏
လက္ခလယ္ကိုေတြ႔ရ ေပလိမ့္မည္...။
(မွတ္ခ်က္...။ထိုဥပမာေပးခ်က္အား...
မိမိအိမ္၌သာ စမ္းသပ္ပါ...။ဘုန္းျကီးေက်ာင္းႏွင့္
ရဲစခန္းေ႐ွ႕တြင္ သြားေရာက္စမ္းသပ္မိပါက...
အခ်ိန္အခါမဟုတ္ ဆြမ္းႀကီးေလာင္းပြဲႏွင့္တိုးႏိုင္
သလို...အခန္႔မသင့္ပါက ကတံုးတံုး၍ ခ်ီးပံုးပါ
ထမ္းရကိန္း႐ွိသည္...)
အဲဒီေတာ့ "W,W,H...W...W,W,H" ဆိုၿပီး
ဘယ္ဘက္ "W,W,H" တစ္စု၊ ညာဘက္ "W,W,H"
တစ္စုကို အလယ္ေခါင္က "W" နဲ႔ ဆက္ထားတာ
ျဖစ္မသြားဘူးလား။"C" major scale က...
"...C....D....E....F....G....A....B....C..."
.......W...W....H...W...W...W...H......
အဲဒါေတာ့ သိၿပီးၿပီေနာ္။"C" Major Scale သည္
"C" က စတယ္ဆိုေတာ့ အဲဒီ့"C" သည္...
Root note (သို႔) Key note (သို႔) Tonic note
အဲဒီ့လိုေခၚပါတယ္။
"C"Major Scale ကိုတစ္ဝက္ဝက္လိုက္ေတာ့...
"C,D,E,F" သည္ ပထမ Tetrachord ျဖစ္ၿပီး...
"G,A,B,C" သည္ ဒုတိယ Tetrachord ေပါ့ဗ်ာ။
အဲဒီ့ ပထမ Tetrachord "C,D,E,F" သည္...
"W,W,H" မဟုတ္လားဗ်...။ၿပီးေတာ့...
ဒုတိယ Tetrachord "G,A,B,C" သည္လဲ...
"W,W,H" ပဲ မဟုတ္လားဗ်ာ...။
အဲဒီ့ Tetrachord ၂ခုထဲက "F" နဲ႔ G" ကို
"Whole step" တစ္ခု "W" နဲ႔
ဆက္သြယ္ထားတာ မဟုတ္လားဗ်...။
က်ေနာ္တို႔က အခု ဒုတိယ Tetrachord ျဖစ္တဲ့
"G,A,B,C" ကိုယူလိုက္ၿပီး "G"ကေနျပန္စတြက္
ၾကည့္ရေအာင္...
"G" ကေနစေတာ့ "G" Key အေနနဲ႔ေပါ့ေနာ္...
အဲဒီ့ေတာ့...ပထမ Tetrachord ျဖစ္တဲ့
"G,A,B,C" သည္ "W,W,H" မဟုတ္လား...
အလယ္က "W" နဲ႔ ဆက္ရမယ္ဆိုေတာ့
"G,A,B,C" ေနာက္က "W" သည္ "D" ေပါ့ဗ်။
"D" ေနာက္က "W,W,H" ဆိုတဲ့ ဒုတိယ Tetrachord ထည့္ရမယ္ဆိုေတာ့...
"......D....E....F#....G...."
..........W....W.....H.....
အဲဒီလိုမျဖစ္သြားဘူးလား...
ဒါဆို "G" key သည္...
"...G....A....B....C....D....E....F#....G...."
........W...W...H....W...W...W....H....
အဲဒီ့လို Accidental အေနနဲ႔ F# ဆိုတဲ့ (#)တစ္ခု
ပါတဲ့ "G" Major scale တစ္ခုရသြားတာေပါ့။
အကယ္၍ "F" ကိုသာ "F#" မလုပ္ဖူးဆိုရင္...
ဒုတိယ Tetrachord သည္ "W,W,H" မျဖစ္ပဲ...
"W,H,W"ဆိုၿပီးျဖစ္သြားမွာေပါ့။ဒါဆိုရင္...
ၿပီးခဲ့တဲ့ အခန္းကသိခဲ့တဲ့...
"W,W,H,W,W,W,H" ဆိုတဲ့ Major Scale
Formula" နဲ႔မကိုက္ေတာ့ဘူးေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္
Formula နဲ႔ ကိုက္ေအာင္ "F" ကို တစ္ကြက္
ေနာက္ဆုတ္ၿပီး "F#" လုပ္လိုက္ရတာေပါ့ဗ်ာ...။
ဆက္ၿပီးေတာ့...
"G" major scale ရဲ႕ ဒုတိယ Tetrachord
ျဖစ္တဲ့ "D,E,F#,G" ကေနစတြက္ရင္...
"D" ကစရမွာဆိုေတာ့ "D" Key ေပါ့ဗ်ာ...
အဲဒီေတာ့ ပထမ Tetrachord "D,E,F#,G" ကို
အရင္ေရးခ်ပါ...ၿပီးေတာ့...အလယ္ေခါင္က
whole step သည္ "A" မဟုတ္လားဗ်...
အဲဒီ့ "A" ကေန "W,W,H" ဆိုတဲ့ ဒုတိယ Tetrachord တည္ေဆာက္ ရမယ္ဆိုေတာ့...
"....A....B....C#....D...."
........W....W.....H....
ဆိုၿပီးျဖစ္မသြားဘူးလား...ဒါဆို...
"D,E,F#,G,A,B,C#,D"...
ဆိုၿပီး # ၂ခု ပါဝင္တဲ့
"D" Major Scale ကိုရၿပီေပါ့...ၿပီးရင္အဲ့ဒီ့
"D" Major Scale ကို ထက္ဝက္ပိုင္းၿပီး
ဒုတိယ Tetrachord "A,B,C#,D"ကေနစတြက္ရင္
"....A....B....C#....D....E....F#....G#....A...."
........W....W.....H....W...W.....W......H......
ဆိုတဲ့ # ၃ခုပါဝင္တဲ့ "A" Major Scale ကို
ထပ္ရျပန္တာေပါ့ဗ်ာ...။
စသည္ျဖင့္...ဆက္တြက္သြားရင္...
"A"Key ရဲ႕ ဒုတိယ Tetrachord "E,F#,G#,A"
ဆိုေတာ့...
"....E....F#....G#....A....B....C#....D#....E...."
........W.....W...... H....W...W.....W.....H.....
ဆိုတဲ့ # ၄ခု ပါဝင္တဲ့ "E" Major Scale တစ္ခု
ထပ္ရျပန္ပါတယ္....။
ထပ္ျပီး ဆက္တြက္သြားရင္...
"B" Key...ဆိုရင္ "B" Major Scale သည္...
" B,C#,D#,E,F#,G#,A#,B"...
အဲဒီ့ေတာ့ # ၅ခု ပါဝင္တာေပါ့...။
"B" Key ကေန စျပန္တြက္ရင္...
"B"Major Scale ရဲ႕ ဒုတိယ Tectrachord
ျဖစ္တဲ့...
"F#" Key အတြက္..."F#" Major Scale သည္...
" F#,G#,A#,B,C#,D#,E#,F# "...
အဲဒါဆို # ၆ခု ပါဝင္တာေပါ့...။
အဲဒီ့္လိုရပါတယ္...ဒါေပမယ့္ ယခု "F#"Key သည္
ေနာက္ဆံုးမွာ "E#" နဲ႔ "F#" ဆိုၿပီး...ျဖစ္မေနဘူး
လားဗ်...။ "E" နဲ႔ "F" နဲ႔ကကပ္ရပ္...တနည္းအား
ျဖင့္ Half step ပဲကြာတာ မဟုတ္လား...။
အဲဒီ့ေတာ့ "E" ကို (#) လုပ္လိုက္ရင္ "F" နဲ႔ တူတူ
ပဲ မဟုတ္ဖူးလားဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔က
ဘာလို႔ "F" ကို "E#" လို႔ေခၚရတာလဲဆိုေတာ့...
အရင္အခန္းမွာေဖာ္ျပခဲ့တဲ့ "Degree" ဆိုတဲ့
ဥပေဒအရေလ...မွတ္မိတယ္မဟုတ္လား...။
Alphabet တူတာေတြ ထည့္မေရးရဘူးဆိုတာ
ေလ...။ ဥပမာ..."ကလား" ကို "ကုလား" လို႔ေရး
သလိုပဲ...အသံထြက္တူေပမယ့္ ေရးပံုကြာသြား
တာေပါ့...။"တ႐ုတ္" လို႔သြားေရးမွသာ တကယ့္ အဓိက႐ုဏ္းေတြ ျဖစ္ကုန္မွာ...။
(မွတ္ခ်က္။ ။ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျမင္သာ ေစရန္ ဥပမာေပးရံုသာျဖစ္သည္...လူမ်ိဳးေရး
ပုဂၢိဳလ္ေရး မပါပါ...။)
ဆက္ရရင္..."F#"Major Scale ရဲ႕ ဒုတိယ
Tetrachord သည္ "C#,D#,E#,F#"
ျဖစ္တဲ့အတြက္....
"C#" Key အတြက္ Major Scale သည္...
" C#,D#,E#,F#,G#,A#,B#,C# "
အဲဒီ့လိုျဖစ္ပါတယ္...။အဲဒီ့မွာလည္း...
"B#" သည္ "C" ပဲမဟုတ္လား...။
"Degree" အရသာ "B#" လုပ္လိုက္တာေလ။
အဲဒီေတာ့ # ၇ ခုပါတဲ့ "C#" Major Scale
ထပ္ရျပန္တာေပါ့...။
အဲဒီ့ေတာ့ "C" Key သည္ (#),(b) တစ္ခုမွ မပါတဲ့
အတြက္ သူ႔ကို Natural Key လို႔ေခၚပါတယ္၊
ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ဂီတမွာဆို "C"Key သည္ "သံမွန္" လို႔ေခၚတာေပါ့...။တနည္းအားျဖင့္ "C" key သည္
ဂီတပညာကို ခ်ဥ္းကပ္တဲ့ေနရာမွာ အေရးႀကီးဆံုး
နဲ႔ အ႐ိုး႐ွင္းဆံုး Key လို႔ ေျပာလဲ မမွားႏိုင္ပါဘူး။
စႏၵရား တို႔ Keyboard တို႔က ခလုပ္ေတြဟာလဲ
"C" Key ကို အေျခခံၿပီး တည္ေဆာက္ထားတာ
ပါ။ စႏၵရား တစ္လံုးကို အလယ္ကေန တိတိပပ
ပိုင္းလိုက္မယ္ဆိုရင္ အလယ္ေခါင္အက်ဆံုး
ခလုပ္သည္ "C" Note ပါ။ အဲဒါကိုၾကည့္ၿပီး
International note ေတြဖတ္တဲ့အခါမွာ
Treble Clef ေတြ, Bass Clef ေတြခြဲတာပါ။
ေနာက္ပိုင္း အဲဒီ့ Clef ေတြအေၾကာင္း သိသ
ေလာက္ တင္ျပပါဦးမယ္...ခင္ဗ်...။
"C" Key သည္ natural key ဆိုေတာ့...
"G" key သည္ "F#" တစ္ခု ပါဝင္လာတဲ့အတြက္
"One Sharp Key" (သို႔) "1 # Key"... လို႔ေခၚပါတယ္...။
"D" Key သည္ "F#" နဲ႔ "C#" ပါလို႔ (2 # Key)...
လို႔ေခၚပါတယ္...။
"A" Key သည္ (3 # Key)...
"E" Key သည္ (4 # Key)...
"B" Key သည္ (5 # Key)...
"F#" Key သည္ (6 # Key)...
"C#" Key သည္ (7 # Key)...
စသည္ျဖင့္အဲဒီ့လိုေခၚၾကပါတယ္...။အဲဒါ
ဘယ္ေနရာေတြမွာ သံုးရမွာလဲဆိုေတာ့...
ဥပမာ...International notes ေတြဖတ္တဲ့
အခါေတြ၊ စႏၵရားေတြ, ကီးဘုတ္ေတြမွာ Key
တစ္ခုကေန တစ္ခုကို Transport ခလုပ္
အားမကိုးပဲ Key Change တီးရတဲ့ အခါေတြ၊
Classical Guitar တီးတဲ့အခါေတြ၊
အဆင့္ျမင့္ Music Theory ေတြလုပ္တဲ့အခါ
အဲဒါေတြကိုသိကိုသိရမွာပါ...။
Sharp Key ေတြၿပီးေတာ့, Flat Key ေတြက်န္ပါ
ေသးတယ္...။ခုနက က်ေနာ္တို္႔ "C#" Key မွာ
ဆံုးသြားတာေနာ္...ျပန္ေရးရရင္...
" C#,D#,E#,F#,G#,A#,B#,C# "
ဟုတ္ပါတယ္ေနာ္...
အဲဒီ့ "C#" Major Scale,ဟာ...
အားလံုး Sharp(#) ေတြမပါဘူးလား။အဲဒါကို
Enharmonic သေဘာတရားအရ ေျပာင္းၿပီး...
"C#"Major Scale ကို "Db" Major Scale
လုပ္လိုက္လို႔ေကာ မရဘူးလား...
ရတာပဲေလ...အဲဒီ့ေတာ့...
"C#" Major Scale မွာပါတဲ့ Notes ေတြအကုန္
လံုးရဲ႕ Enharmonic ေတြခ်ေရးလိုက္ရင္...
" .....Db....Eb....F....Gb....Ab....Bb....C....Db... "
.............W.....W...H.....W......W.....W....H....
အဲလို....Flat(b) ၅ခု ပါတဲ့ "Db" Major Scale ထပ္ရသြားတာေပါ့။သူ႔ကိုေတာ့ (5 flat Key)
လို႔လဲေခၚႏိုင္ပါတယ္.. ။
အသံအားျဖင့္ေတာ့Enharmonic
အရ "C#" Major Scale နဲ႔ "Db" Major Scale
အသံတူေပမယ့္ ေဖာ္ျပပံုမတူေတာ့ပါဘူး။
အဲဒီ့ကေန...Tetrachord Theory အတိုင္း...
"Db" Key ရဲ႕ ဒုတိယ Tetrachord ကိုယူရင္...
" Ab,Bb,C,Db"...ေပါ့ဗ်...။အရင္ပံုစံအတိုင္းပဲ
ေလဗ်ာ...အဲဒီ့ေတာ့ Db ေနာက္က
Whole Step သည္..."Eb" ေပါ့...ဗ်...။ဒါဆို...
" .....Ab....Bb....C....Db....Eb....F....G....Ab...."
............W.....W.....H.....W.....W...W....H.....
အဲလို...Flat(b) ၄ခု ပါတဲ့ "Ab" Major Scale
တစ္ခု "Ab" Key အတြက္ထပ္ရျပန္ပါတယ္...။
(4 flat Key) ေပါ့ဗ်ာ...။
ကဲ...ဒီတစ္ခါ "Ab" Key ရဲ႕ Major Scale ထဲက ဒုတိယ Tetrachord ကိုယူရင္..."Eb" Key အတြက္...
".....Eb....F....G....Ab....Bb....C....D....Eb...."
...........W...W....H.....W.....W....W...H....
အဲဒီ့လို...Flat(b) ၃ခု ပါတဲ့ "Eb" Major Scale...။
ထပ္ၿပီး "Bb" Key အတြက္....
".....Bb....C....D....Eb....F....G....A....Bb... "
Flat(b) ၂ခုသာပါတဲ့ "Bb" Major Scale...
ၿပီးေတာ့..."F" Key အတြက္...
".....F....G....A....Bb....C....D....E....F...."
Flat(b) ၁ခုထဲသာပါတဲ့ "F" Major Scale...
ထပ္ရသြားပါၿပီ...
အခု "F"Major Scale ရဲ႕ ဒုတိယ Tetrachord
ျဖစ္တဲ့ "C,D,E,F" ကို ယူၾကည့္ၾကပါဦး...
".....C....D....E....F....G....A....B....C...."
.........W....W...H...W...W...W...H.....
ကဲ...မူလ "C" Major Scale ႀကီးျပန္မရသြားဘူး
လားခင္ဗ်ာ...အဲဒါကို ၾကမၼာရဟတ္ တစ္ပတ္ျပန္
လည္တယ္ေခၚပါတယ္...။
ဒင္းတို႔...လည္လွၿပီဟဲ့ဆိုၿပီး sharp လိုက္ၾက...
flat လိုက္ၾကနဲ႔...ေနာက္ဆံုးေတာ့လဲ...
အာရေကကုန္ေတာ့...မိခင္ "C" Major မႀကီးထံပဲ
ျပန္လာရတာပါပဲ....။
အဲဒီ့ Key သံသရာကို မူတည္ၿပီး...
ဂီတပညာ႐ွင္မ်ားဟာ "Circle of Fifth"
ေခၚတဲ့ "ဂီတ စက္ဝိုင္း ေဒသနာေတာ္ႀကီး"ကို
ဝါသနာ႐ွင္မ်ား အက်ိဳးမ်ားၾကေစျခင္းငွါ...
တီထြင္ဖန္တီးခဲ့ၾကပါေသးတယ္...လို႔...
ေျပာၾကားရင္း...ဆက္လက္ေဖာ္ျပမယ့္...
"Minor Scale" မ်ားႏွင့္ "Circle of Firth"
အေၾကာင္းကို...က်ေနာ္သိသေလာက္ကေလး
ထပ္မံေဆြးေႏြးခြင့္ျပဳပါ ခင္ဗ်ာ...။
မွတ္ခ်က္။...။(ေအာက္ပါပံုေလးကေတာ့
1 # Key, 2# Key...စတာေတြကို ဗဟုသုတ
အေနနဲ႔ ထည့္သြင္းေပးထားတာပါ...။
မသိေသးသူမ်ားအေနနဲ႔ မဖတ္တတ္ေသးရင္လဲ
ျပႆနာမ႐ွိပါခင္ဗ်...ေနာက္ပိုင္းဆက္လက္
ေဆြးေႏြးတင္ျပေပးသြားပါမယ္လို႔...)
Nay Lin Aung
===========
(တတ္သေလာက္ မွတ္သေလာက္)
0 comments:
Post a Comment